Opkoopregelingen: de eerste ervaringen

Op 3 juli 2023 zijn de opkoopregelingen voor de veehouderij opengegaan. Dit zijn regelingen die jou financieel ondersteunen als je je veehouderijbedrijf beëindigt. Er is een regeling voor piekbelasters (de LBV+) en een regeling voor veehouders die minder stikstofneerslag veroorzaken, maar wel een bepaalde drempel overschrijden (LBV). Hoe ervaren veehouders de regelingen? We geven je een update.

Hoe weet je of je in aanmerking komt?

Ben je van plan te stoppen met je veehouderijbedrijf? Dan is het verstandig om uit te zoeken of je in aanmerking komt voor 1 van de recent opengestelde opkoopregelingen. Of je er gebruik van kunt maken, hangt af van diverse factoren.

Je moet allereerst weten hoeveel stikstof je bedrijf uitstoot. De vraag is vervolgens hoeveel daarvan terechtkomt in nabijgelegen natuurgebieden. Niet elk Natura 2000-gebied wordt bovendien op dezelfde manier beoordeeld. Het kan dan ook zijn dat je in sommige gebieden al snel te veel uitstoot, terwijl diezelfde hoeveelheid stikstof in een ander gebied niet als te veel wordt aangemerkt. Ook de afstand tot het betreffende Natura 2000-gebied speelt een rol.

Omdat er zoveel variabelen zijn, is op voorhand dan ook niet te zeggen of je wel of geen piekbelaster bent en of je wel of niet voor één van de regelingen in aanmerking komt. Wil je het zeker weten? Doe dan een Aerius-Check berekening. We hebben sinds de openstelling al diverse veehouders geholpen met deze berekening.

Positieve en negatieve ervaringen

Sinds de regelingen open zijn gesteld, lopen veehouders tegen diverse zaken aan. Het meest opvallende tot nu toe is dat er toch best een aantal veehouderijbedrijven voor geen van de 2 regelingen in aanmerking komen. En dat is voor sommige ondernemers een teleurstelling. Ook als je al langer van plan was te stoppen en het proces (deels) in gang hebt gezet, bijvoorbeeld omdat je minder dieren bent gaan houden, kom je niet voor de regelingen in aanmerking.

Positief is dat veehouders met relatief jonge stallen die wél in aanmerking komen voor 1 van de regelingen en mee willen doen, zijn doorgaans blij verrast zijn door het subsidiebedrag dat ze kunnen ontvangen. Met name de LBV+ keert over het algemeen een mooi bedrag uit. Als je van plan bent te gaan stoppen dan loont het ook zeker om uit te zoeken of je in aanmerking komt voor 1 van de regelingen.

Opheldering van een aantal zaken

De openstelling heeft ook een aantal zaken aan het licht gebracht, die opheldering nodig hebben. We hebben RVO dan ook over een aantal situaties nadere vragen gesteld, waardoor er steeds meer duidelijk is geworden.

Situatie 1

Wil je stoppen als veehouder en verder als akkerbouwer? En vraag je je af of je de mestopslag dan wel kunt behouden? Het antwoord is: ja, dat mag. Maar alleen als het binnen 15% van de oorspronkelijke ammoniakuitstoot van het bedrijf valt. Én als je de nodige vergunningen hebt.

Situatie 2

Als je meedoet met een opkoopregeling, mag je op jouw locatie dan nog landbouwhuisdieren houden? Nee, dat mag niet bedrijfsmatig. Je mag hier dan ook niet overgaan naar andere diersoorten. Ga je naar een andere locatie? Daar mag je wel een andere diersoort gaan houden, dan waarvoor je aan de opkoopregeling mee doet.

Situatie 3

Wil je meedoen aan een opkoopregeling, maar benut je je stal niet volledig? Heb je bijvoorbeeld 120 dierplaatsen en 100 koeien? Om mee te kunnen doen aan de regeling, maakt dat in principe niet uit. Wel is het belangrijk dat je de afgelopen 5 jaar een constant dieraantal hebt gehad. Kom je in aanmerking voor de regeling? Dan geldt de gecorrigeerde vervangingswaarde voor alle vierkante meters van de stal, dus ook voor het onbenutte gedeelte. Is het aantal intussen verminderd? Dan wordt dat gezien als (gedeeltelijk) stoppen.

Situatie 4

Wil je niet slopen, maar denk je aan een herbestemming van een deel van je stallen? Dan is daar binnen de opkoopregelingen ruimte voor. Alleen ontvang je dan geen subsidie voor de niet gebouwde stallen. Je kunt erover nadenken om gebruik te maken van een sloopregeling en er een nieuw gebouw voor terug te plaatsen dat beter past bij jouw wensen. Het is belangrijk hiervoor tijdig een plan te maken, contact te zoeken met de gemeente en een principeverzoek in te dienen én door te rekenen of dit financieel en fiscaal interessant is.

Waar moet je nog meer rekening mee houden?

Wil je gebruikmaken van een opkoopregeling? Houd er dan rekening mee dat het subsidiebedrag afhankelijk is van het moment van ingebruikname van jouw stal. Heb je na de eerste ingebruikname aanpassingen gedaan? Heb je bijvoorbeeld een nieuw en hoger dak geplaatst? Weet dan dat je een dergelijke investering nauwelijks vergoed krijgt. De opkoopregelingen rekenen namelijk met de gecorrigeerde vervangingswaarde van het jaar waarin je de stal in gebruik hebt genomen.

Is jouw veehouderijbedrijf gevestigd in Friesland en zit je binnen 25 kilometer van het Natura 2000-gebied Oudegaasterbrekken, Fluessen en omgeving? Sinds november 2022 is dit gebied aangewezen als stikstofoverbelast Natura 2000-gebied. Voor dit gebied is echter geen drempelwaarde opgenomen in de opkoopregelingen. Waarom is helaas niet duidelijk. Zit je vlakbij dit specifieke gebied? Dan is de kans groot dat je niet in aanmerking komt voor de regelingen.

Extra regelingen

Een hoop ondernemers hebben vragen over het vervolg. En over wat er nog meer mogelijk is. In het najaar van 2023 zouden er nieuwe regelingen komen voor innoveren, extensiveren, verplaatsen en omschakeling. Maar komen deze er ook daadwerkelijk? Dat is afwachten. Nu het kabinet is gevallen, lijkt de kans in ieder geval kleiner te zijn geworden dat je snel weet waar je aan toe bent.

Kun je naast de opkoopregelingen, gebruikmaken van andere stoppersregelingen als Rood voor Rood? Ook dat is vooralsnog onduidelijk. En dat is vrij lastig omdat je daardoor niet weet wat je precies met je locatie kunt doen. Hopelijk komt hier snel meer duidelijkheid over.

En nu?

Ben je van plan nu of in de nabije toekomst te stoppen met je veehouderijbedrijf en zit je dicht bij een Natura 2000-gebied? Dan is het verstandig om uit te zoeken of je voor 1 van de opkoopregelingen in aanmerking komt. De kans is klein dat je je locatie aan een andere veehouder kunt verkopen en de regelingen kunnen je financieel gezien goed helpen.

Ben je wel of geen piekbelaster? Kun je wel of niet gebruikmaken van de LBV of LBV+? Zorg dat je dat weet. Als je weet waar je staat, kun je namelijk sneller inspelen op eventuele veranderingen of nieuwe subsidieregelingen in de toekomst. En kun je gemakkelijker een doel bepalen om naartoe te werken. Ga je aanpassingen doen of kun je misschien toch beter verplaatsen naar een andere locatie waar je minder last hebt van de regelgeving? Als je weet waar je staat, kun je hier gemakkelijker beslissingen over nemen.

Meer weten?

Wil je jouw situatie goed in kaart hebben? Laat ons je helpen met het maken van een Aerius-berekening. Een keer sparren over de mogelijkheden? Dat kan natuurlijk ook. Neem gerust contact op met onze adviseurs. We ondersteunen je graag!