Veel onduidelijkheid na Europese uitspraak over het PAS

Gebreken van het PAS

Aan het Programma Aanpak Stikstof (PAS) kleven gebreken. De voordelen die werden verwacht van het programma ten behoeve van verschillende plantensoorten in Natura 2000-gebieden zijn onzeker. Daarom zijn deze maatregelen niet in de passende beoordeling voor het PAS betrokken.

Beweiden/bemesten: vergunning

Het is in strijd met de Habitatrichtlijn om bemesten en/of beweiden vrij te stellen van vergunningplicht. Als je als veehouder al toestemming had voor periodieke activiteiten zoals bemesten en/of beweiden voordat deze richtlijn in 1994 in werking trad, dan hoef je niet nogmaals toestemming te vragen of een vergunning aan te vragen. Als je echter wisselende hoeveelheden op wisselende percelen en met wisselende technieken bemest, is dat niet hetzelfde project. Datzelfde geldt voor beweiden. Dat betekent dat je voor beweiden en/of bemesten een vergunning moet hebben.

Vergunningen en meldingen onder het PAS

Het PAS is niet per se in strijd met de Habitatrichtlijn. Maar het Europese Hof stelt dat het PAS niet kan worden toegepast als Nederland, wetenschappelijk gezien, niet kan garanderen dat plannen of projecten onschadelijk zijn voor de betrokken Natura 2000-gebieden. De Raad van State moet beoordelen of het PAS daaraan voldoet.

Voor het gebruik van de meldingen onder het PAS geldt hetzelfde. Binnen de Habitatrichtlijn moet de stikstofdepositie beneden een vastgestelde grenswaarde blijven, maar daarbij moet er wetenschappelijk bewezen zijn dat er geen schadelijke gevolgen zijn voor Natura 2000-gebieden.

In de beheerplannen van het PAS staan verschillende maatregelen om diverse planten in stand te kunnen houden of uit te breiden. Echter mag de overheid deze maatregelen alleen in de passende beoordeling van het PAS betrekken als wetenschappelijk vaststaat dat ze verbeteringen opleveren. De minister moet bovendien met een wetenschappelijke onderbouwing komen, omdat de beschikbare ontwikkelingsruimte hier ook deels op is gebaseerd.

Hoe verder na de uitspraak?

Of het PAS wetenschappelijk voldoende onderbouwd is, moet De Raad van State nog beoordelen. Als dit niet het geval is, dan moet het beleid aangepast worden of er moet een (aanvullende) wetenschappelijke onderbouwing van het PAS komen. Ook moet duidelijk worden wat de instandhouding van de maatregelen betekent.

Omdat niet alleen veehouders, maar ook de industrie en de overheid gebruik maken van het PAS, bijvoorbeeld bij de uitbreiding van wegen, heeft de minister er alle belang bij om door te gaan met het PAS.

De gevolgen voor veehouders

Wat zijn nou de gevolgen voor jou als veehouder? Omdat je voor beweiden en bemesten een vergunning nodig hebt, moet je deze dus aanvragen. Het is echter nog niet duidelijk hoe de depositie in deze gevallen berekend moet worden. Ook is niet duidelijk hoe er moet worden omgegaan met het wisselend beweiden en/of bemesten van diverse percelen. Er zal moeten worden gewacht op de provincies en de minister zodat duidelijk wordt hoe hier invulling aan gegeven kan worden.

Milieuorganisaties hebben al vragen gesteld aan de provincies om te handhaven op zowel het aantal dieren als op de meldingen of de Wnb-vergunningen. Ook liggen er handhavingsverzoeken bij de provincie ten aanzien van beweiden en/of bemesten. Met verwijzing naar de uitspraak van het Hof, ligt het voor de hand dat hiermee wordt doorgegaan.

Verleende en onherroepelijke vergunningen

De uitspraak heeft geen gevolgen voor de vergunde dieraantallen als je een onherroepelijke Wnb-vergunning hebt of een omgevingsvergunning met Verklaring van Geen Bedenkingen (VVGB) van de provincie van vóór het PAS (aangevraagd voor 1 juli 2015).

Als je deze vergunningen op 1 juli 2015 hebt aangevraagd of erna, dan geldt dat je plannen, als je ontwikkelingsruimte hebt gekregen, binnen 2 jaar gerealiseerd moeten zijn. Als je ontwikkelingsruimte niet is benut, kan het niet-benutte deel worden ingetrokken door de provincie.

Wnb-vergunning

Heb je een ontwerp Wnb-vergunning of ontwerp omgevingsvergunning met VVGB? Dan is het wachten totdat de Raad van State uitspraak heeft gedaan of de provincies hiermee doorgaan. Als ze ermee doorgaan, kan de definitieve Wnb-vergunning of omgevingsvergunning verleend worden door de provincie.

Als er geen zienswijze is ingediend tegen de ontwerpvergunningen, dan is de uitspraak van het Hof voor milieuorganisaties geen gegronde reden om wel een beroep in te dienen. Met verwijzing naar de uitspraak van het Hof zullen milieuorganisaties wel in beroep gaan als er wel een zienswijze is ingediend. Als je plannen hebt om te gaan bouwen, kan dit proces daardoor behoorlijk worden vertraagd.

Als de provincies niet doorgaan met het verlenen van vergunningen dan moeten we óf wachten op de uitspraak van de Raad van State óf totdat de minister het beleid heeft aangepast.

Melding onder het PAS

Heb je een melding onder het PAS (gemeld op 1 juli 2015 of later)? Dan lijkt de uitspraak nog niet direct gevolgen te hebben. Als de Raad van State echter begin 2019 vindt dat de minister niet voldoende wetenschappelijk heeft onderbouwd dat een melding onder het PAS voldoende is, dan vervalt de grondslag onder de melding. Wat daar de gevolgen van zijn, is nu nog niet duidelijk.

Bouwplannen?

Als je van plan bent om te bouwen, zijn het onzekere tijden. Op basis van het PAS kun je een Wnb-vergunning aanvragen. Het is alleen nog maar de vraag of de vergunning uiteindelijk verleend kan worden. Het is slim om je goed te laten adviseren over wat je het beste kunt doen in jouw specifieke situatie. We helpen je graag.

Wat betekent de uitspraak voor jou?

Ben je benieuwd wat deze uitspraak over het PAS voor gevolgen heeft voor jou en wat de beste stappen zijn om te zetten? Neem dan contact met mij op.