Nieuwe regels tasten rechten stikstof en ammoniak aan

Bestaande rechten stikstof en ammoniak aangetast

Opvallend – en zorgelijk – aan de nieuwe regels rondom stikstof en ammoniak is dat vergunde rechten binnen de vergunning worden ingetrokken. Als je vanaf nu een nieuwe vergunning wilt aanvragen, gaat de provincie namelijk niet meer uit van je vergunde rechten, maar van de gerealiseerde capaciteit binnen je huidige vergunning. Het niet benutte en gebruikte deel wordt dus weggehaald.

Een slechte zaak voor jou als ondernemer, vinden wij. In het kader van rechtszekerheid zou je er toch op moeten kunnen vertrouwen dat je vergunning niet zomaar wordt aangetast? En dat is precies wat er gebeurt door deze nieuwe regels.

Mag dit wel?

De vraag is dan ook of dit zomaar kan. De overheid moet zich namelijk houden aan de algemene beginselen van behoorlijk bestuur. Het op deze manier afnemen van vergunde rechten kan nog wel eens in strijd zijn met de rechtszekerheid. Ook is het de vraag of er niet onterecht wordt in ingegrepen in het eigendomsrecht.

Er zijn dus nog steeds onduidelijkheden. Want hoe alle regels moeten worden uitgelegd, is nog niet helemaal helder. Op dit moment is er zelfs discussie tussen de minister en de provincies over de uitleg – en dus de gevolgen – van de nieuwe regels.

Regels extern salderen

Op het gebied van extern salderen gaat er aardig wat veranderen. Extern salderen houdt in dat je ammoniak van een derde aankoopt en benut voor je eigen bedrijf. Dit is een werkwijze die in het verleden door de Raad van State is goedgekeurd. Nieuw is nu echter dat er extra strenge voorwaarden komen en dat je rechten fors kunnen worden afgeroomd.

Dit zijn de belangrijkste punten:

• Er moet een directe samenhang zijn tussen de verkopende partij en het kopende bedrijf. Je kunt hiervoor bijvoorbeeld een overeenkomst aangaan en de vergunnings- en intrekkingsprocedure op elkaar afstemmen
• Je mag alleen gebruikmaken van de ammoniakemissie voor zover deze aantoonbaar is benut op 8 oktober 2019. Het niet benutte deel wordt ingetrokken. Als je in de afgelopen 3 jaar (vanaf 8 oktober 2016) meer ruimte aantoonbaar hebt benut, kun je deze ook gebruiken
• Je mag maximaal 70% van de te verplaatsen emissie gebruiken voor de vergunningverlening
• De saldogevende activiteit moet vergund zijn
• Het saldogevende bedrijf mag niet beëindigd zijn tussen 1 juli 2015 en 1 juli 2018 (deze beperking geldt niet voor bedrijven binnen 1 km rondom een Natura 2000-gebied)
• Bij de berekening van de te verplaatsen emissie moet worden uitgegaan van de maximale emissiewaarde per dierplaats per jaar (Besluit huisvesting)
• Emissie van bedrijven die meedoen aan de subsidieregeling sanering varkenshouderij (of daarmee vergelijkbaar) en de stoppersregeling ammoniak veehouderij kan niet worden betrokken bij externe saldering
• Extern salderen met een bedrijf dat beschikt over varkens, pluimvee of fosfaatrechten kan nog niet. Dat kan pas op het moment dat de Meststoffenwet is gewijzigd

Veranderingen intern salderen

Ook op het gebied van intern salderen zijn er veranderingen. Dit zijn de belangrijkste punten:

• Voor intern salderen wordt uitgegaan van de verleende Natuurvergunning
• Voor het berekenen van de emissie moet worden uitgegaan van de maximale emissiewaarde per dierplaats per jaar uit het Besluit huisvesting
• Bedrijven die meedoen aan de subsidieregeling sanering varkenshouderij of de daarmee vergelijkbare warme saneringsregeling kunnen niet meedoen aan interne saldering
• Als uitgangspunt voor de aanvraag geldt de in je vergunning opgenomen hoeveelheid emissie voor zover de capaciteit aantoonbaar feitelijk is gerealiseerd. Hiervoor is geen peildatum opgenomen
• De volledige vergunning wordt als uitgangspunt genomen als het project op 8 oktober 2019 nog niet volledig is gerealiseerd, maar de initiatiefnemer wel aantoonbaar stappen heeft gezet met het oog op volledige realisatie. Dit geldt ook wanneer hij nog niet was begonnen met de realisatie, maar wel aantoonbaar onomkeerbare significante investeringsverplichtingen is aangegaan
• De volledige vergunning wordt ook als uitgangspunt genomen wanneer het project nodig is voor Natura 2000 en voor projecten voor onder meer wegen, luchtvaart, vaarwegen en spoorwegen
• Voor het beoordelen van de feitelijk gerealiseerde capaciteit wordt uitgegaan van de op het moment van de aanvraag volledig opgerichte installaties of gebouwen
• Het gedeelte van de vergunde capaciteit waarvoor de aanvrager niet beschikt over de benodigde fosfaat-, varkens-, pluimvee- of CO2-rechten wordt niet beschouwd als feitelijk gerealiseerde capaciteit
• Een uitzondering is er voor het rundvee dat op 1 maart 2017 aanwezig was in de vergunde stalruimte, maar waar geen fosfaatrechten voor zijn

Rekenmodel Aerius

Voor de berekeningen is het Aeirus-model leidend. De nieuwe versie is nog wel zeer beperkt en eigenlijk niet geschikt voor agrarische bedrijven. De Gedeputeerde Staten kunnen daarom aanvullende berekeningen vragen, bijvoorbeeld van Aagro-stacks.

Legalisatie PAS-meldingen

De legalisatie van de PAS-melding geldt alleen voor gerealiseerde projecten. Dit moet nog nader gedefinieerd worden door de minister. In het adviesrapport Remkes stond dat 29 mei 2019 een peildatum zou zijn en dat er emissie-eisen zouden komen. Daar wordt in de brief van de minister niets meer over genoemd. Ook in de beleidsregels van de provincie komt dit niet terug.

Wat te doen?

We snappen dat dit een onzekere tijd is. De spelregels rondom ammoniak en stikstof gaan ingrijpend veranderen, wat verschillende gevolgen kan hebben voor je bedrijfsvoering.

Het belangrijkste is nu om de feiten voor jezelf op een rij te zetten. Dat is nodig vóórdat je wat kunt doen richting de overheid. Bekijk goed hoe je vergunningssituatie in elkaar zit. Daarnaast is het belangrijk dat je weet in hoeverre je deze situatie hebt gerealiseerd – en dat ook kan aantonen.

Denk goed na over hoe je je bedrijf in de toekomst voor je ziet. Hoe wil je verder? Als je dat weet, kunnen we samen bepalen wat de gevolgen zijn en welke stappen je kunt zetten om je rechten veilig te stellen of om toestemming te krijgen voor je plannen.

Neem contact op

We houden de ontwikkelingen goed in de gaten en informeren je uiteraard zodra er meer duidelijkheid is. Heb je vragen over wat de uitspraken rondom deze problematiek betekenen voor jouw specifieke situatie? Neem dan contact met mij op. Ik help je graag verder.