Wat zijn de gevolgen van zonneakkers op jouw landbouwgrond?

1. Inkomstenbelasting

Let op de landbouwvrijstelling
Als je van plan bent om je landbouwgrond te verhuren aan projectontwikkelaars om er zonnepanelen op te laten plaatsen, realiseer je dan dat de landbouwvrijstelling niet meer van toepassing is. De grond wordt in dat geval namelijk niet meer alleen agrarisch bedrijfsmatig gebruikt. Ook als je schapen onder de panelen door lopen en je de grond dus in feite gemengd gebruikt, verandert dat niet.

Dit betekent dat jouw landbouwgrond belast is in de periode dat de zonnepanelen op je grond staan. Daar krijg je dus ook bij verkoop van de grond of bij een eventuele staking van de onderneming mee te maken krijgt. Wat de financiële gevolgen hiervan zijn, hangt sterk af van de ontwikkelingen van de grondprijs in de periode dat je het zonnepark exploiteert.

Wil je je onderneming staken?

Als je onderneming nog weinig agrarische activiteiten heeft na plaatsing van de zonneweide, dan kan het zijn dat de Belastingdienst dat ziet als een staking van de onderneming.

In dat geval zal er een afrekening plaatsvinden over de stille reserves (het verschil tussen de boekwaarde en de waarde in het economisch verkeer) die aanwezig zijn in de onderneming. Alleen de stille reserves waar de landbouwvrijstelling op van toepassing is, zijn hier een uitzondering op.

Bij een staking van de onderneming ‘verhuist’ de grond samen met andere bedrijfsmiddelen van box 1 naar box 3. De waarde van de grond en de andere bedrijfsmiddelen worden in box 3 jaarlijks anders belast, namelijk tegen een tarief van 30% over een fictief rendement (de zogeheten vermogensrendementsheffing).

Als je de grond of het gehele bedrijf inbrengt in een besloten vennootschap kun je deze vermogensrendementsheffing voorkomen. Met name als je van plan bent je onderneming te staken of te verkopen kan dit aantrekkelijk zijn. Maar omdat er rekening moet worden gehouden met een aantal termijnen kost deze mogelijkheid (wacht)tijd. En die tijd is er meestal niet als er een zonnepark wordt gerealiseerd.

Onttrekking van grond

Als je je landbouwgrond gemengd gebruikt, dus enerzijds beschikbaar stelt voor een zonnepark en daarnaast agrarisch inzet, mag je de grond in je onderneming laten staan. Echter geldt de landbouwvrijstelling niet voor de waardeontwikkeling van de grond waarop de zonnepanelen staan.

De Belastingdienst ziet de onttrekking van de ondergrond van de zonneweide uit de bestaande onderneming mogelijk als het vormen van een nieuwe onderneming. Dit wordt ook wel een sfeerovergang genoemd, waarbij je in normale gevallen belasting betaalt. De Staatssecretaris heeft echter wel bepaald dat de ondergrond van een windturbine als ‘niet onttrokken’ mag worden beschouwd. Verwacht wordt dat deze uitzondering ook voor zonneparken gaat gelden.

Zoals eerder aangegeven is het mogelijk om de landbouwgrond in je onderneming in box 1 te laten staan, maar je kunt er ook voor kiezen om de grond over te hevelen naar box 3. Dit wordt fiscaal gezien hetzelfde afgehandeld als het afrekenen van een staking (zie vorige punt). Op 1 januari van elk belastingjaar wordt de waarde van de grond na overheveling meegenomen in de vermogensrendementsheffing.

2. Schenk- en erfbelasting: de bedrijfsopvolgingsregeling

Het zonnepark heeft niet alleen gevolgen voor de inkomstenbelasting, maar ook voor de bedrijfsopvolgingsregeling in de schenk- en erfbelasting. Deze regeling heeft een ruime vrijstelling als het ondernemingsvermogen wordt overgedragen (in 2018 is er € 1.071.987 geheel vrijgesteld en al het meerdere voor 83%).

Uitgangspunt hierbij is dat de grond bij het realiseren van een zonnepark in sommige gevallen niet langer onderdeel is van de onderneming en wordt gezien als privévermogen. De bedrijfsopvolgingsregeling geldt alleen voor bedrijfsvermogen. De vrijstelling kan dus toegepast worden zolang de grond tot het ondernemingsvermogen blijft horen. Overigens geldt de regeling ook als je als ondernemer mee participeert in de exploitatie van een zonnepark.

Bedrijfsopvolgingsregeling
Heb je recentelijk een door jou geëxploiteerde agrarische onderneming gekregen of geërfd? En heb je daarbij gebruikgemaakt van de bedrijfsopvolgingsregeling? Dan dien je de onderneming verplicht voort te zetten voor 5 jaar.

Als je zonnepanelen laat plaatsen binnen deze 5 jaar, wordt deze vereiste voortzetting hoogstwaarschijnlijk (deels) geschonden. Hierdoor kan de vrijstelling mogelijk in zijn geheel of gedeeltelijk worden teruggenomen, waardoor je alsnog te maken hebt met schenk- of erfbelasting.

 3. Overdrachtsbelasting

De overdracht van landbouwgrond wordt vrijgesteld van overdrachtsbelasting als de grond na overdracht nog 10 jaar voor de landbouw geëxploiteerd wordt. Als de landbouwgrond waar het zonnepark op staat in de afgelopen 10 jaar is verkregen met toepassing van de eerder genoemde vrijstelling, wordt deze mogelijk teruggenomen.

4. Bestemmingsplan

Het komt vaak voor dat een zonnepark niet zomaar gerealiseerd kan worden binnen het geldende bestemmingsplan. Hiervoor moet het bestemmingsplan worden aangepast of er moet een omgevingsvergunning worden verkregen. Dit is een uitgebreide procedure waarbij de effecten op de omgeving ook meegenomen worden.

Voor bedrijfsmatig geëxploiteerde grond geldt daarnaast een vrijstelling voor de onroerende zaakbelasting. Als het zonnepark op deze grond is gerealiseerd, geldt de vrijstelling niet. De partijen die hierbij betrokken zijn spreken over het algemeen onderling af wie deze lasten voor zijn rekening neemt.

 5. Grondgebondenheid

Alleen grond die voor normale (agrarische) bedrijsvoering wordt gebruikt, wordt gezien als landbouwgrond en kan benut worden voor mestverwerking. Volgens de Rijksdienst voor Ondernemers Nederland (RVO) kan de grond waarop de zonnepanelen zijn gerealiseerd niet worden benut voor mestverwerking of betalingsrechten.

Het gemengde gebruik van de grond belemmert namelijk optimaal gebruik van de grond als het gaat om betalingsrechten en grondgebondenheid. Dit werkt door in de grondgebondenheid van jouw onderneming. Het is belangrijk om te beoordelen of je na de realisatie van een zonnepark aan de wettelijke eisen kunt blijven voldoen in het kader van grondgebonden groei.

 6. Juridische check

Als een zonnepark wordt gerealiseerd, is het gebruikelijk dat er een intentieovereenkomst wordt gemaakt voordat je je buigt over de definitieve afspraken. Wij raden aan om de intentie- en de definitieve overeenkomst juridisch te laten checken. Zo weet je welke positie en bevoegdheden je hebt en welke verplichtingen er zijn.

Daarbij wordt er in kaart gebracht wat de juridische, fiscale en bedrijfseconomische (on)mogelijkheden zijn voor jouw specifieke situatie. Uiteindelijk blijft iedere situatie uniek en vraagt het om een op maat gemaakt advies.

Een zonnepark op jouw grond?

Denk je eraan om een zonnepark te realiseren op jouw landbouwgrond? Neem dan contact met me op. Ik vertel je er graag meer over.